contact me:
KRZYSZTOF NAWRATEK
  • Home
  • about
  • blog
  • TEXTS/RECORDINGS

727. siła, nie sentymentalizm

8/29/2013

2 Comments

 
W opublikowanym na portalu młodalewica.pl, dość ciekawym swoją drogą, tekście o socjal-liberalizmie pada znamienne zdanie: "... z wyłączeniem radykałów, podkreślających dążenie do obalenia kapitalizmu zamiast jego reformy", które w zasadzie powoduje, że cały tekst (a może i cały portal) ma się ochotę wrzucić do worka 'trzecia droga - historyczna porażka lewicy', rozczarować się prowincjonalnym i wtórnym myśleniem polskiej 'młodej lewicy' i nie zajmować się nim więcej. Szczególnie, gdy to właśnie 'radykałowie' (Badiou, Zizek, Dean i inne), nie bojący się odwoływać do komunizmu (tu jest dobry przykład), zdają się wyznaczać główny głos współczesnej światowej lewicowej debaty. Taki wniosek jednak, sam w sobie jest prowincjonalny - dlaczego bowiem 'światowa debata' z definicji miałaby być ważniejsza niż 'lokalna'?
Problem wydaje mi się, leży gdzie indziej - z jednej strony w poddaniu się prawicowej dogmie, że nie istnieje świat poza kapitalizmem; z drugiej strony w uznaniu, że taki świat istnieje tylko w tym, co przez kapitalizm nie zostało jeszcze 'skażone', a z trzeciej, że kapitalizm już w zasadzie się skończył i że już w komunizmie żyjemy, tylko jeszcze o tym nie wiemy (to jest oczywiście bardzo nieuczciwa złośliwość wobec Hardta i Negriego i niektórych techno-lewcako-gnostycznych entuzjastów). W tle współczesnego lewicowego myślenia leży przekonanie o potrzebie 'etycznej rewolucji', o tym, że kapitalizm jest po prosty diabelskim (mało kto oczywiście używa tego słowa), złym systemem. To owa niezgoda na niesprawiedliwość miałaby być fundamentem współczesnych ruchów oporu (sam pisałem o Occupy! w takim duchu - że to jest ruch pre-polityczny, którego największą zaletą jest wprowadzenie na nowo języka etyki do polityki). Przeciwko takiemu jednostronnemu i sentymentalnemu (?) podejście ciekawy tekst 'Toward a Selfish Left' opublikowało pismo Jacobin.
Myślę, że choć przywrócenie do debaty idei zła i dobra (również 'dobra wspólnego') jest ważne (i nie mam tu problemu z oskarżeniami o religijno-konserwatywne odchylenia), to najważniejsza kwestia dotyczy po prostu skuteczności. Poszukiwania (które sam przecież prowadzę) zewnętrza kapitalizmu (również w czasie - odwołując się do struktur przed-kapitalistycznych) jest konieczne, prawdziwy i 'ostateczny' wymiar przekraczania kapitalizmu dotyczy jednak nie etyki czy nawet kwestii przetrwania ludzkości (Zieloni i Zizek liczą, że to właśnie kryzys klimatyczny zmieni paradygmat - Lampeduza i mur pomiędzy USA a Meksykiem udowaniają, moim zdaniem, że wręcz przeciwnie) lecz tego, w jaki sposób lepiej i wydajniej (oraz - w jakim celu?) gospodarować zasobami (również ludzkimi).
Kapitalizm zostanie przekroczony gdy post-kapitalizm będzie od niego posiadał więcej Mocy, będzie po prostu bardziej efektywnym sposobem organizowania ludzkiej pracy i życia. System w którym każdy człowiek jest ważny, jest jego integralną częścią, z definicji powinien być bardziej efektywny, niż ten, w którym olbrzymie masy społeczne są wykluczone. Oczywiście, problem polega na tym, że do dobrego samopoczucia klasy próżniaczej (która ma władzę) potrzeba biedy reszty społeczeństwa i nierówności choć są ekonomicznie absurdalne 'egzystencjalnie' oraz politycznie konstytuują system (promując przy okazji idee indywidualistycznego rozwoju i bycia dokooptowanym/ą do 'elyty').  Jednakże, 'ekonomia mocy' to zdolność osiągania określonych celów, neoliberalizm to jałowa spekulacja i prostacki (choć czasem pozornie wyrafinowany) wyzysk. 'Ekonomia mocy' potrzebuje nas wszystkich i my wszyscy jej potrzebujemy. Więc jednak wspólnota, więc jednak dobro wspólne, ale w teoretycznej ramie 'wojennej jedności' i 'wyższego celu'. Poza kapitalizmem są lepsze instytucje, lepsze organizacje, lepsze technologie, lepsze życie. Dał nam przykład CERN, jak zwyciężać mamy...?
2 Comments
Marcin
8/28/2013 06:19:42 pm

"Poza kapitalizmem są lepsze instytucje, lepsze organizacje, lepsze technologie, lepsze życie. Dał nam przykład CERN, jak zwyciężać mamy...?"

To jest o tyle celne, że Karin Knorr-Cetina pokazała, że kultura kolektywnej pracy w CERN obejmuje też kolektywny podpis pod publikacjami. Z drugiej strony CERN to również efekt lobbingu niemieckich i francuskich firm high-tech / budowlanki.

Reply
Krystian Wierzbicki link
9/5/2013 04:51:53 am

W moim tekście o lewicowym liberalizmie trudno szukać pochwały trzeciej drogi, przynajmniej tej w rozumieniu blairyzmu-schroderyzmu-milleryzmu. Zaś jeśli chodzi o pojęcie radykalizmu , to nie musi ono być pejoratywne (w odróżnieniu np. od ekstremizmu). Przynajmniej ja rozumiem radykalizm po prostu jako twardą obronę ideowych korzeni (łac. radix). Swoją drogą, jeżeli antykapitalizm Badiou czy Żiżka to nie radykalizm, to co nim jest? Ten cudzysłów chyba nie na miejscu.

Teorie Żiżka o wymyślaniu komunizmu na nowo mogą brzmieć atrakcyjnie (choć dla mnie osobiście niekoniecznie). Jednak sam Żiżek przyznaje, że jego koncepcje nijak nie przekładają się na praktyczne działania polityczne (słynna odwrócona 11. teza o Feuerbachu). Poza tym, jak rozumiem, debata światowej i lokalnej lewicy zostaje tu sprowadzona do debaty intelektualistów oraz akademików. Co z kwestiami tak "przyziemnymi" jak weryfikacja wyborcza albo jakakolwiek inna forma sprawdzianu poparcia społecznego? Ma to poprzedzać nieuniknienie długi marsz przez "wymyślanie się na nowo"?

Nie żebym podzielał jakiś antyintelektualny resentyment wobec "ziżkologii lacanistycznych". Ale nie sposób nie odnieść wrażenia, że odcinanie się od jakichkolwiek form politycznego realizmu oraz pragmatycznego reformizmu to po prostu postawa ucieczki (tylko pozornie do przodu).

Reply

Your comment will be posted after it is approved.


Leave a Reply.

    Archives

    November 2022
    July 2021
    June 2021
    March 2021
    February 2021
    November 2018
    May 2018
    December 2017
    November 2017
    October 2017
    August 2017
    March 2017
    January 2017
    December 2016
    November 2016
    October 2016
    September 2016
    August 2016
    July 2016
    June 2016
    May 2016
    April 2016
    March 2016
    February 2016
    January 2016
    December 2015
    October 2015
    September 2015
    August 2015
    July 2015
    June 2015
    May 2015
    April 2015
    March 2015
    February 2015
    January 2015
    December 2014
    November 2014
    October 2014
    September 2014
    August 2014
    July 2014
    June 2014
    April 2014
    March 2014
    February 2014
    January 2014
    December 2013
    November 2013
    October 2013
    September 2013
    August 2013
    July 2013

    Categories

    All
    Marginalia
    Wyprodukować Rewolucję

    RSS Feed

Proudly powered by Weebly