854. Lewicowe wartości, altrajtowe metody

Zacznę od czegoś niezwiązanego z (polską) polityką. A w każdym razie nie związanego wprost.

Jedna z moich studentek robiła ostatnio badania nad dzielnicą w Sheffield, dyskutując procesy gentryfikacji. Dzielnica jest synonimem sukcesu regeneracji postprzemysłowej dzielnicy, hipsterskim centrum Sheffield. Praca mojej studentki przede wszystkim dyskutowała na ile w kontekście tej dzielnicy można mówić o gentryfikacji, jeśli to nie mieszkańcy są z niej wypychani, a przedsiębiorstwa. Stare, dwudziestowieczne przemysły, przede wszystkim różnego rodzaju produkcja, są dziś zastępowane przez hipsterskie knajpki i punkty naprawy rowerów.

Jednak nie wszystkie "stare" przedsiębiorstwa ulegają presji i się z dzielnicy wynoszą, jest kilka które radzą sobie bardzo dobrze. Jednym z nich jest wytwórca mebli, który dostarcza wyposażenia dla większości nowych firm. Jedna z najciekawszych obserwacji mojej studentki dotycząca mechanizmów działania przedsiębiorstw w tej dzielnicy to kwesta rozległości i lokalizacji sieci zależności w jakich te przedsiębiorstwa funkcjonują. "Stare" zakłady mają bardzo szerokie i ustabilizowane sieci podwykonawców i odbiorców ich produkcji, lecz te sieci są nie związane z Sheffield. Nowe przedsiębiorstwa są głównie lokalne, choć oczywiście surowce i półprodukty są również globalne. Ów wspomniany wykonawca mebli potrafił utrzymać globalne relacje i wytworzyć nowe, lokalne. Wszedł również w kulturowy obieg idei, pracując z (partyzantami gentryfikacji) lokalnymi artystami i twórcami kultury. To zakorzenienie w kulturze (bardzo szeroko rozumianej - również jako sieci powiązań społecznych budowanych w oparciu o kapitał kulturowy) wydaje się tu szczególnie ważne.

Piszę o tym by pokazać analogię pomiędzy metodą jaką przyjęło Razem w budowaniu swojej politycznej tożsamości a metodą, jaką zdaje się przyjmować Biedroń. Galopujący Major napisał tekst, w którym Razem jest przedstawione jako ofiara czasu i okoliczności, wspaniały polityczny byt, którego klęska jest winą wszystkich i wszystkiego tylko nie Razem. Pozwolę sobie bardzo się nie zgodzić. Ostatnio na FB przypomniałem blogonotkę z 2011, która wydaje mi się wciąż ważna w kontekście sukcesów altrajtowych czy wprost faszystowskich polityków w wyborach na całym świecie (a tu jest późniejsze rozwinięcie myśli z tamtej notki). Jeśli Wam się chce, poczytajcie komentarze pod tą notką, w której późniejsze środowisko, które współtworzyło Razem pokazało jak glanuje się w internecie. Gdy wspomniałem tę notkę kilka dni temu, znów zostałem oskarżony o zajmowanie pozycji moralnej wyższości i że sobie na takie potraktowanie zasłużyłem. Wydaje mi się to ważne by się nad tymi komentarzami zatrzymać, bo dokładnie ten sam sposób dyskusji stosują w sieci altrajtowe trolle. To samo oskarżanie o wywyższanie się, to samo pozowanie na ofiarę, to samo 'sami jesteście sobie winni'. Ta sama agresja. To samo machanie siusiakami. Razem ma oczywiście lewicowy program, ale wielu działaczy tej partii ma altrajtową mentalność. Nie dotyczy to zresztą tylko Razem, lecz sporej części lewicowo-liberalnego komentariatu (pamiętacie jeszcze jak lewicowy internet glanował młodą polską malarkę, która napisała felieton o imprezowaniu w Berlinie?). Pozwolę sobie przypomnieć tekst jako o Razem napisałem trzy lata temu - wtedy wciąż miałem nadzieję.
Czy ta niezgodność treści z przekazem jest przyczyną klęski tej partii? Tylko pośrednio. Oczywiście bardziej skuteczny jest czysty faszyzm, w którym brutalna "szczerość" jest najwyższą wartością - Trump jest szczery, Bolsonaro jest szczery w swoim rasizmie i homofobii, w swojej pochwale tortur i wojskowej dyktatury. W Polsce mimo taka szczerość nie przynosi podobnych sukcesów. Może dlatego, że polska kultura jest niesłychanie konfrontacyjna (piszę to z perspektywy człowieka, który od prawie 16tu lat w Polsce nie mieszka), brutalna i "szczera". Wciąż oczywiście pewna brutalność imponuje, ale nie tak, by zdeklarowany rasista został prezydentem. 
Słabością Razem była, jak sądzę, próba budowania anty-systemowego ruchu, bez niezbędnej infrastruktury. Naiwne było przekonanie, że można powtórzyć sukcesy (w owym czasie) Podemos czy Syrizy, bez milionowych manifestacji czy sieci partyjek i organizacji. W tym kontekście strategia Biedronia wydaje się znacznie bardziej przemyślana (i oczywiście bardzo smuci mnie jego nawiązywanie do Clinton i Macrona, mam nadzieję, że to pusta retoryka), oparcie ruchu politycznego na osobistym gwiazdorstwie daje te 7% na starcie, których Razem nigdy nie doczekało.
Jednak ważny jest również język, jakim Biedroń się posługuje. To jest język inkluzji, to jest wprost mówienia o 99% społeczeństwa, to jest niemal zupełny brak zacietrzewienia. Biedroń udowodnił w Słupsku, że wie jak się wygrywa wybory, udowodnił że potrafi ludzi do siebie przekonywać (słynne zdjęcia z homofobem, który przyszedł go obrazić). Tak, istnieje poważne niebezpieczeństwo, że Biedroń jest kolejnym politykiem liberalnego centrum, że jego lewicowość nie różni się wiele od quasi lewicowości Macrona, ale istnieje szansa, że jednak jest inaczej.

Co jednak Biedronia wyróżnia, to język i mechanizmy prowadzenia politycznego sporu. Jeśli jest w Polsce zdecydowanie antyfaszystowski polityk zarówno w formie jak i w treści, to jest nim Robert Biedroń i choćby dlatego, trzymam za niego kciuki.